Qua đại hội Đảng cấp cơ sở nhiệm kỳ 2020-2025 ở Đảng bộ Khối; thiết nghĩ, cần nêu một vài kinh nghiệm để trao đổi cùng đồng nghiệp và bạn đọc:

Một là, làm tốt công tác tư tưởng và tuyên truyền, quán triệt văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên là “bước đi trước” trong sự thành công của đại hội.

Thông qua công tác tư tưởng, cấp ủy nắm bắt, định hướng, ổn định tình hình tư tưởng cán bộ, đảng viên trước thềm đại hội; phát huy tính tiên phong gương mẫu, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm, tích cực hưởng ứng, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong nội bộ và ngoài xã hội với chủ trương của Đảng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, quán triệt đã giúp cấp ủy, cán bộ, đảng viên nắm chắc chủ trương, chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên về nội dung, hình thức, cách thức chuẩn bị và tiến hành đại hội; từ đó, cụ thể hóa phù hợp với đặc điểm từng loại hình cơ quan, đơn vị để phân công trách nhiệm và tổ chức thực hiện có hiệu quả. Vì vậy, công tác tư tưởng và tuyên truyền, quán triệt cần được quan tâm chỉ đạo thực hiện kịp thời, sâu rộng, hiệu quả.

Hai là, cấp ủy cấp trên cơ sở cần tích cực tham gia giúp đỡ, chỉ đạo trong suốt qua trình chuẩn bị và tiến hành đại hội.

Cùng với xây dựng kế hoạch, ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể, kịp thời; cấp ủy cấp trên cần bám sát, nắm chắc tình hình cơ sở, thành lập các tổ công tác trực tiếp tham gia giúp đỡ, chỉ đạo cấp ủy cơ sở chuẩn bị tốt việc xây dựng các loại báo cáo, công tác nhân sự, chương trình, kịch bản đại hội. Nếu phát hiện hoặc có đơn thư khiếu nại, tố cáo, những vấn đề nảy sinh có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng cũng như quá trình tổ chức đại hội thì báo cáo ngay với cơ quan có thẩm quyền để xử lý dứt điểm; giải quyết những vấn đề nảy sinh phải gắn chặt với công tác tư tưởng.

 Ba là, tập trung xây dựng tốt các loại báo cáo là chuẩn bị những điều kiện cần thiết để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng Đảng trong tình hình mới.

Báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm ban chấp hành là bản đánh giá, tổng kết thực tiễn và định hướng công tác về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng, các đoàn thể của cấp ủy, tổ chức đảng. Xây dựng các loại báo cáo là một trong những nội dung, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của đại hội Đảng. Báo cáo phải thể hiện rõ vị trí, vai trò, chức năng lãnh đạo chính trị của tổ chức đảng. Vì vậy, cấp ủy cần chuẩn bị kỹ lưỡng các bước tiến hành xây dựng báo cáo; đảm bảo bố cục, nội dung chủ yếu, lối hành văn, các thành phần thể thức văn bản trong Đảng; tổ chức lấy ý kiến sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, quần chúng; điều hành đại hội góp ý dự thảo báo cáo tốt, tiếp thu và tổng hợp hiệu quả ý kiến góp ý. Làm tốt những nội dung này là cơ sở, thành tố quan trọng để nâng cao chất lượng báo cáo chính trị, góp phần vào sự thành công của đại hội.

Bốn là, tập trung làm tốt khâu chuẩn bị nhân sự bầu cử là tiền đề, cơ sở để đại hội thành công tốt đẹp.

Chuẩn bị nhân sự là khâu có vai trò quyết định đến thành công của đại hội. Công tác nhân sự cần tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện chặt chẽ, đúng phương hướng, quy trình, tiêu chuẩn, số lượng, cơ cấu; phải được ban thường vụ đảng ủy cấp trên thẩm tra, kết luận về lịch sử chính trị và chính trị hiện nay. Cấp ủy đương nhiệm cần xây dựng tiêu chuẩn và thực hiện nghiêm túc việc nhận xét, đánh giá cán bộ trong quy hoạch, nhất là cán bộ dự kiến tham gia cấp ủy khóa mới; qua đó lựa chọn những cán bộ, đảng viên ưu tú, có phẩm chất, năng lực, trí tuệ, giữ các vị trí chủ chốt ở mỗi tổ chức đảng đưa vào đề án nhân sự.

Thực tế cho thấy, đa số cấp ủy cơ sở đã làm khá tốt khâu rà soát, bổ sung quy hoạch, giới thiệu nguồn nhân sự tham gia cấp ủy khóa mới, tổ chức hội nghị thảo luận đề án và bỏ phiếu tín nhiệm nhân sự ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, đoàn đại biểu đảm bảo nghiêm túc, đúng quy trình, quy định. Kết quả bầu cử ở đa số đại hội các tổ chức cơ sở đảng đều đạt cao, đúng dự kiến, bầu một lần đủ số lượng cấp ủy viên cần bầu. Ngoài ra, cấp ủy cần chú ý và làm tốt công tác vận động không tham gia tái cử và động viên tư tưởng đối với những đồng chí không đảm bảo tiêu chuẩn theo kết luận của cấp trên. Như vậy, công tác nhân sự phải được tiến hành một cách thận trọng, chặt chẽ, đúng phương hướng, quy định, vừa đảm bảo tính tập trung, vừa phát huy đầy đủ tính dân chủ và phải gắn với công tác tư tưởng, kỷ cương, kỷ luật, đặc biệt là vấn đề bảo vệ chính trị nội bộ Đảng.

Năm là, công tác tổ chức, điều hành là thành tố quan trọng góp phần quyết định trực tiếp đến sự thành công của đại hội; cần được thực hiện vừa mở rộng dân chủ, vừa đảm bảo tính tập trung, chặt chẽ, khoa học, linh hoạt, nhịp nhàng.

Cơ quan điều hành đại hội có vai trò hết sức quan trọng và quyết định đến không khí thảo luận, chất lượng ý kiến góp ý, chất lượng bầu cử trong đại hội. Đại hội là hình hình thức sinh hoạt Đảng cao nhất, quan trọng nhất, là diễn đàn thể hiện đầy đủ các nguyên tắc cơ bản về tổ chức và sinh hoạt trong Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Vì vậy, trong điều hành đại hội cần chọn những đồng chí có năng lực, kinh nghiệm, nắm vững nguyên tắc, thủ tục tham gia đoàn chủ tịch. Mỗi thành viên trong đoàn chủ tịch phải chuẩn bị chu đáo nội dung mình được phân công, điều hành. Đoàn chủ tịch có trách nhiệm chủ trì và điều hành xuyên suốt quá trình đại hội; đồng thời cần có tính dự báo, dự lường và biện pháp giải quyết, xử lý tình huống phát sinh tại đại hội, nhất là trong bầu cử. Trên thực tế, diễn biến đại hội ở một số tổ chức đảng diễn ra ngoài sự dự kiến của cấp ủy đương nhiệm và đoàn chủ tịch, như: chuẩn bị trước phiếu bầu đại biểu dự khuyết, phương án khi đại hội bầu không đủ số lượng cấp ủy hoặc cấp ủy viên cơ cấu cứng khi bầu không trúng cử... Điều đó, phần nào phản ảnh việc chuẩn bị nhân sự của cấp ủy đương nhiệm là chưa đủ độ chín.

Sáu là, đoàn chủ tịch cần lựa chọn và giới thiệu những người có kinh nghiệm về nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng, có khả năng tính toán nhanh, chính xác để đại hội bầu vào Ban kiểm phiếu. Ban kiểm phiếu hướng dẫn cụ thể nguyên tắc, hình thức bầu cử trước khi tiến hành bầu; hết sức chú ý cách tính kết quả và biên bản bầu cử theo Điều 32, 33 Chương V, Quy chế bầu cử trong Đảng ban hành kèm theo Quyết định 244 - QĐ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) để bảo đảm tính chính xác đối với phiếu bầu và kết quả bầu cử. Làm tốt khâu kiểm phiếu và biên bản kiểm phiếu là cơ sở bảo đảm sự công bằng, minh bạch và hạn chế tối đa sai lệch trong bầu cử. Trong thực tế, có lúc, có nơi Ban kiểm phiếu chủ quan bỏ qua, hoặc thực hiện chưa đầy đủ nhiệm vụ của Ban kiểm phiếu theo Điều 7, Chương II, Quy chế bầu cử trong Đảng, đã phần nào làm ảnh hưởng đến sự nghiêm túc khi bỏ phiếu bầu cử.

Sự thành công của đại hội Đảng cấp cơ sở sẽ là điều kiện, tiền đề tiến tới đại hội Đảng các cấp trên cơ sở và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.