Phiên Khai mạc Hội nghị Trung ương 4 khóa XII

Tuy nhiên, công tác này còn có một số hạn chế, yếu kém sau:

- Về phân công đảng viên làm công tác kiểm tra, giám sát

Các chi bộ đều có phân công một đồng chí trong chi ủy phụ trách công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ, nhưng còn một số chi bộ phân công đảng viên không phải chi ủy viên phụ trách công tác kiểm tra, giám sát, nên có tâm lý ngại đụng chạm, e dè, thiếu bản lĩnh, thiếu dũng khí khi thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát do đó hiệu quả và chất lượng công tác kiểm tra, giám sát chưa cao. Một số cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ chưa được bồi dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ kiểm tra, giám sát hoặc nếu có chỉ được bồi dưỡng ngắn hạn. Việc bồi dưỡng, tập huấn chủ yếu là phổ biến văn bản, hướng dẫn của cấp trên, chưa đi sâu phân tích thực tiễn, xử lý các tình huống, đúc kết kinh nghiệm nên nhiều cán bộ phụ trách công tác kiểm tra, giám sát còn lúng túng khi thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Mặt khác, đa số đảng viên được phân công làm công tác kiểm tra, giám sát, nên phải dành phần lớn thời gian cho công việc chuyên môn, chưa có nhiều thời gian đầu tư, nghiên cứu tài liệu liên quan đến công tác kiểm tra, giám sát của Đảng và nghiệp vụ kiểm tra, giám sát.

- Về xây dựng và thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát

Một số chi bộ chưa quan tâm đến việc xây dựng chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát hàng năm và nhiệm kỳ, nhất là loại hình chi bộ trong doanh nghiệp, chi bộ khu phố, ấp.

Một số chi bộ có xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát hàng năm nhưng còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Một số trường hợp khi cấp ủy cấp trên, ủy ban kiểm tra cấp trên có điều chỉnh, bổ sung nội dung, thì một số chi bộ chưa kịp thời điều chỉnh, bổ sung theo chỉ đạo của cấp trên để triển khai thực hiện đồng bộ.

Hàng năm, có khoảng 70% số chi bộ chưa xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát, trong đó nhiều nhất là loại hình chi bộ trong doanh nghiệp.

Đối với các chi bộ có xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát hàng năm, thì nội dung kiểm tra, giám sát của một số chi bộ chưa sát với tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị; chưa tập trung nhiều vào nội dung kiểm tra, giám sát việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, việc thực hiện nhiệm vụ do chi bộ phân công, việc khắc phục, sửa chữa hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm tựu phê bình và tiếp thu phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI về xây dựng Đảng, … mà chủ yếu tập trung kiểm tra đảng phí, kiểm tra thẻ đảng, giám sát mối quan hệ giữa đảng viên với nhân dân tại nơi làm việc, nơi cư trú.

Một số chi bộ chậm tổ chức thực hiện, hoặc thực hiện nhưng chưa bám sát chương trình kiểm tra, giám sát đã đề ra; cá biệt có trường hợp thực hiện không đầy đủ chương trình kiểm tra, giám sát; thực hiện mang tính hình thức, chiếu lệ để đối phó với việc kiểm tra của cấp trên.

- Về tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát

Hàng năm, có khoảng 35% số chi bộ chưa thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đảng viên. Số lượng đảng viên được kiểm tra, giám sát tại các chi bộ còn ít; một số chi bộ chưa kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy viên (cấp ủy viên được kiểm tra là 9,5%; được giám sát chuyên đề là 7,02%). Về nội dung, chưa tập trung kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết chi bộ; nhiệm vụ do chi bộ giao; việc thực hiện các biện pháp khắc phục, sửa chữa hạn chế, khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI về xây dựng Đảng,… Về trình tự, thủ tục, nhiều chi bộ chưa nắm chắc các bước tiến hành kiểm tra, giám sát, vẫn còn tình trạng làm theo kinh nghiệm, không tuân thủ quy trình, thủ tục.

- Về giải quyết đơn thư tố cáo, phản ánh của đảng viên

Một số chi bộ chưa quan tâm, còn xem nhẹ việc giải quyết đơn thư tố cáo, phản ánh của đảng viên, nên khi giải quyết chưa thực hiện đúng quy trình. Khi làm việc với đảng viên, chưa chuẩn bị kỹ nội dung, không bảo đảm đầy đủ thành phần tham dự theo quy định, chỉ có đảng viên được phân công làm công tác kiểm tra và đảng viên bị tố cáo, phản ánh. Biên bản làm việc chưa thể hiện cụ thể, rõ ràng tính chất, mức độ khuyết điểm, vi phạm của đảng viên bị tố cáo, phản ánh.

Những hạn chế trên có nguyên nhân chủ yếu sau:

- Nguyên nhân khách quan

Bí thư chi bộ và cán bộ được phân công phụ trách công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ chủ yếu kiêm nhiệm nên hoạt động kiểm tra, giám sát chưa thực sự ngang tầm với nhiệm vụ.

Một số cán bộ thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát chưa được tập huấn, bồi dưỡng về nghiệp vụ và thiếu đầu tư nghiên cứu chuyên sâu về nghiệp vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng, nên chưa nắm vững các quy định, thủ tục, nguyên tắc về công tác kiểm tra, giám sát.

Sự quan tâm, đầu tư, chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của ủy ban kiểm tra cấp cơ sở đối với các chi ủy, chi bộ về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, của chi bộ còn ít, có nhiều nơi yếu.

Cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát ở chi bộ đều kiêm nhiệm và không được hưởng bất kỳ chế độ, chính sách nào trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của chi bộ, nên ít nhiều ảnh hưởng đến quyền lợi và tâm lý của cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát.

Một số văn bản của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ còn bất cập, chưa thống nhất; một số hướng dẫn, cơ chế, quy trình xử lý đảng viên có biểu hiện suy thoái còn chưa rõ ràng nên cấp ủy cơ sở còn lúng túng trong việc đấu tranh, xử lý đảng viên có biểu hiện suy thoái.

- Nguyên nhân chủ quan

Một số chi bộ chưa quan tâm thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt chỉ thị, nghị quyết, quy định, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh ủy, Thành ủy về công tác kiểm tra, giám sát đến tất cả đảng viên trong chi bộ. Một số chi ủy chi bộ, cán bộ phụ trách công tác kiểm tra và đảng viên chưa nhận thức đúng, đầy đủ về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát của Đảng và của chi bộ.

Công tác kiểm tra, giám sát nhằm giữ gìn kỷ cương, kỷ luật ở nhiều nơi chưa thường xuyên; một số chi ủy chi bộ còn xem nhẹ và chưa thật sự quan tâm đến việc lựa chọn cán bộ phụ trách công tác kiểm tra, giám sát. Một số chi bộ vẫn còn biểu hiện nể nang, né tránh, e dè, chưa quyết liệt trong đấu tranh, xử lý đảng viên có biểu hiện suy thoái, đặc biệt suy thoái về tư tưởng chính trị.

Một số chi ủy chưa chủ động trong việc nắm bắt tình hình đảng viên nhằm sớm phát hiện vi phạm; chưa chủ động đề ra chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát; việc kiểm tra, giám sát đảng viên còn chừng mực, chưa mạnh dạn, còn tình trạng sợ mất thành tích chung của chi bộ nên không kiên quyết xử lý nghiêm đảng viên có vi phạm hoặc sau kiểm tra, giám sát, cấp ủy thiếu kiểm tra việc khắc phục, sửa chữa những sai phạm, thiếu sót theo kết luận của các đoàn kiểm tra.

2. Từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo, Việt Nam sẽ tiếp tục hội nhập quốc tế ngày càng mạnh mẽ, sâu rộng hơn, sẽ tạo ra nhiều cơ hội, thuận lợi; đồng thời, cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chống phá, nhất là thực hiện âm mưu thủ đoạn “diễn biến hoà bình” để tạo sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ cán bộ, đảng viên; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên tiếp tục diễn biến phức tạp, có xu hướng ngày càng bộc lộ rõ, thậm chí công khai và ngày càng nghiêm trọng hơn. 

Nhiệm vụ đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên ngày càng khó khăn, phức tạp; đòi hỏi cần phải tập trung thực hiện quyết liệt hơn, tạo sự chuyển biến rõ rệt, để củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. 

Mục tiêu đề ra cho việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng là:

- Tạo sự chuyển biến tích cực về tư tưởng, nhận thức và hành động trong chi bộ về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng, trước hết là bí thư chi bộ phải có nhận thức đúng, đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa, tác dụng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng của chi bộ trong việc ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên ngay từ cấp cơ sở.

- Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên, có nền nếp trong từng chi bộ và bảo đảm thực hiện đầy đủ về nội dung, quy trình, thủ tục theo quy định; các đồng chí trong chi ủy, nhất là đồng chí bí thư chi bộ, đảng viên phụ trách công tác kiểm tra, giám sát phải có bản lĩnh, nắm vững nghiệp vụ về công tác kiểm tra, giám sát.

- Công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ phải tạo được sự đoàn kết thống nhất của đảng viên, của chi bộ; phát huy được ưu điểm, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm; tạo được sự nỗ lực phấn đấu thực hiện nhiệm vụ chính trị, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh.

- Thông qua công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ để phát huy ưu điểm, phục vụ việc tổng kết thực tiễn, nhân rộng những nhân tố mới; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các hạn chế, khuyết điểm hoặc xử lý vi phạm của cán bộ, đảng viên. Đồng thời, giúp chi bộ nhận thấy những mặt còn tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, giáo dục đảng viên để đề ra các giải pháp khắc phục, sửa chữa, từng bước nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất và bảo đảm thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng.

Thực hiện mục tiêu trên theo các phương hướng sau:

- Đổi mới, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của chi bộ bảo đảm hiệu lực, hiệu quả; chú trọng kiểm tra, giám sát việc học tập, nghiên cứu quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng; việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, việc thực hiện quy định về những điều đảng viên không được làm; chấp hành nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng.

- Đẩy mạnh công tác quán triệt, nghiên cứu các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quyết định, quy chế, kết luận của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; giúp cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong chi bộ nắm vững nguyên tắc, phương hướng, phương châm, thẩm quyền, thủ tục trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng của chi bộ.

- Tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, tạo sự đoàn kết thống nhất, phát huy dân chủ trong Đảng, giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng; phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh.

- Kịp thời phát huy ưu điểm, uốn nắn, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm của cán bộ, đảng viên từ khi mới phát sinh, nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn xảy ra vi phạm từ trong nội bộ, ngay từ cơ sở; đẩy mạnh đấu tranh tự phê bình và phê bình, mở rộng dân chủ, công khai, minh bạch, đề cao trách nhiệm quản lý, kiểm tra, giám sát đảng viên của chi bộ; chủ động phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm những đảng viên có sai phạm.

- Thông qua công tác kiểm tra, giám sát, góp phần triển khai các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, chương trình, kế hoạch của cấp ủy các cấp đến từng đảng viên của chi bộ; các nghị quyết, chương trình, kế hoạch của chi bộ được tổ chức thực hiện đồng bộ, có hiệu quả./.